De Hoge Raad wees eind november 2024  een arrest over rechtsvragen met betrekking tot de opzegging van een franchiseovereenkomst en beëindiging van een samenhangende huurovereenkomst:

– Is de franchiseovereenkomst opzegbaar?
– Dient de franchisegever naast de in acht genomen opzegtermijn een aanvullende schadevergoeding in acht te nemen?

In de Wet Franchise is geen specifiek wettelijk kader geboden over het mogen beëindigen, opzeggen of ontbinden van de franchise overeenkomst. Daarom is deze uitspraak van de Hoge Raad belangrijk voor de franchiserecht praktijk.

Opzegging en opzegbaarheid

De Hoge Raad zet eerst het welbekende beoordelingskader neer:

Een duurovereenkomst die voorziet in een regeling van opzegging is in beginsel op grond van die regeling (contractuele bepaling) opzegbaar.

Indien de wet en hetgeen tussen partijen is overeengekomen daarvoor ruimte laten, kunnen de eisen van redelijkheid en billijkheid in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en omstandigheden van het geval op grond van de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid evenwel meebrengen dat aan de opzegging nadere eisen gesteld worden.

De eisen van redelijkheid en billijkheid kunnen meebrengen dat opzegging slechts mogelijk is indien een voldoende zwaarwegende grond voor de opzegging bestaat.

De eisen van redelijkheid en billijkheid kunnen (onder meer) meebrengen dat een bepaalde opzegtermijn in acht moet worden genomen, of dat de opzegging gepaard moet gaan met het aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding.

Verder kan een beroep op een uit de wet of een overeenkomst voortvloeiende bevoegdheid de duurovereenkomst op te zeggen op grond van de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn.

In casu oordeelt de Hoge Raad dat het ontbreken van zodanig aanbod de opzegging in de regel niet ongeldig maakt.

Wel zal de omstandigheid dat is opgezegd zonder daarbij een passende (schade)vergoeding aan te bieden kunnen meewegen bij het vaststellen van de hoogte van de alsnog te betalen vergoeding.

De omstandigheden van het geval kunnen meebrengen dat een opzegging waarbij niet tegelijkertijd een passende (schade)vergoeding wordt aangeboden, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, in een dergelijk geval is de opzeggin niet geldig.

Opzegtermijn en aanvullende schadevergoeding

De Hoge Raad motiveert dat in de voorliggende kwestie het Gerechtshof (die de zaak in hoger beroep behandelde) oordeelde dat is voldaan aan de contractuele opzeggingsgrond (die inhield dat van de franchisegever niet in redelijkheid kan worden gevergd dat zij de franchiseovereenkomst laat voortduren) en dat de franchisegever de franchiseovereenkomst rechtsgeldig heeft opgezegd.

De Hoge Raad vat de overwegingen van het Gerechtshof samen:
– dat het beroep van de franchisegever op de contractuele opzeggingsbevoegdheid niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is,
– dat de opzegging rechtsgeldig is,
– dat in de gegeven omstandigheden de eisen van redelijkheid en billijkheid meebrengen dat de opzegging gepaard dient te gaan met betaling van een vergoeding;
– dat de omvang daarvan in de schadestaatprocedure kan worden bepaald.

Volgens de Hoge Raad getuigen de overwegingen van het Gerechtshof niet van een onjuiste rechtsopvatting.

Tot slot

Deze uitspraak maakt nog maar eens duidelijk dat de contractuele opzegbepaling van groot belang is, maar niet per sé bepalend voor het oordeel over de compensatie/schadevergoeding bij beëindiging van een franchiseovereenkomst.

Het blijft opletten bij opzegging/beëindiging van een franchiseovereenkomst, zoals in deze kwestie het geval bleek. Heb je hier vragen over, neem dan gerust contact op met franchiseadvocaat Jorg van de Peppel.

Lees de gehele uitspraak hier:

Hoge Raad, datum uitspraak 29-11-2024, datum publicatie 29-11-2024, ECLI:NL:HR:2024:1709